Sami nie jesteśmy w stanie określić, w którym dokładnie momencie zasypiamy. Zasypianie to proces rozłożony w czasie, któremu towarzyszą specyficzne zjawiska, np. uczucie spadania, niepohamowany pęd myśli czy halucynacje obrazów lub dźwięków. Dlaczego tak się dzieje?
‘Usypianie’ aktywności mózgu.
Przede wszystkim nie jest to krótki proces – dzieli się na cztery części.- Najpierw następuje zamiana fal mózgowych z fal beta na fale delta i theta (tzw. fale wolne). To właśnie one pomagają się nam uspokoić, „wyciszyć myśli”, ale zostają co chwilę przerywane falami alfa, co powoduje, że pozostajemy świadomi.
Czas trwania: ok. 5-10 min - Następnie nadchodzi faza druga – wtenczas fale alfa całkowicie znikają, ale pomimo tego w pełni nie śpimy. Podczas tej fazy wciąż możemy rejestrować dźwięki. Dodatkowo temperatura naszego ciała spada, a nasz mózg zaczyna produkować wrzeciona snu wskazujące na początek fazy NREM. Łącznie spędzamy ok. połowę naszego snu w tej fazie.
Czas trwania: ok. 10-25 min (podczas pierwszego cyklu) - W fazie trzeciej śpimy najmocniej i najciężej jest nas wybudzić. To właśnie w niej nasz organizm najbardziej się regeneruje. Bicie naszego serca i oddech zwalniają, a mięśnie się rozluźniają. Aktywność mózgu jest znacznie mniejsza, ale pomimo tego przyczynia się on do pamięci, kreatywności i logicznego myślenia.
Czas trwania: ok. 20-40 min - Ostatnia faza – faza REM. Jest odpowiedzialna za żywe sny jakich doświadczamy oraz bardzo wpływa na kreatywność i pamięć. Podczas niej nasze ciało doświadcza atonii, czyli tymczasowego paraliżu mięśni. Wyjątkami pozostają gałki oczne (chociaż pozostają zamknięte widać ich szybkie poruszanie) oraz mięśnie kontrolujące nasz oddech (bo przyśpiesza pod wpływem snów). U dzieci i nastolatków faza REM może stanowić nawet 50% snu, lecz z wiekiem spada ona do 25%.
Czas trwania: 10-60 min
Czy każda z faz jest tak samo ważna?
Odpowiedź brzmi tak. Bez prawidłowego przejścia przez każdą z czterech faz, nasze ciało nie zregeneruje się, a my sami będziemy niewyspani następnego dnia. Przykładowo nieprawidłowe przejście trzeciej fazy może mieć poważne konsekwencje; takie jak spowolnienie metabolizmu, uczucie mdłości, zaburzenia hormonalne, czy większe prawdopodobieństwo wystąpienia chorób psychicznych.
Autor: Alicja Zawadzka
Źródła:
